Η “Μαρία Πολυδούρη” της Βιβής Κοψιδά-Βρεττού στο Θέατρο Αλκμήνη στην Αθήνα

Την Τετάρτη  23 Ιανουαρίου 2019 αρχίζουν οι παραστάσεις του θεατρικού έργου της Βιβής Κοψιδά-Βρεττού ΜΑΡΙΑ ΠΟΛΥΔΟΥΡΗ στο Θέατρο Αλκμήνη (Αλκμήνης 8-12, Κάτω Πετράλωνα, Στάση μετρό: Κεραμεικός).

Το έργο θα παίζεται κάθε Τετάρτη και Πέμπτη, μέχρι τις 18 Απριλίου.

Πρόγραμμα παραστάσεων

Τετάρτη, ώρα 19.00

Πέμπτη: Ώρα: 21.30

 

ΣΗΜΕΙΩΜΑ του ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ

Η Μοιραία συνάντηση

«ΜΑΡΙΑ ΠΟΛΥΔΟΥΡΗ»

Γνωρίζοντας την ευαίσθητη και ουσιώδη γραφή της ποιήτριας Βιβής Κοψιδά-Βρεττού, πριν από καιρό της ζήτησα να γράψει ένα θεατρικό κείμενο για τη Μαρία Πολυδούρη.

Γι αυτή τη σπουδαία γυναίκα αγωνίστρια, που όλο της το είναι την οδήγησε στην αναζήτηση του εξ ίσου σπουδαίου Κώστα Καρυωτάκη. Η συνάντηση αυτή υπήρξε μοιραία και για τους δύο.

Η ευαισθησία της Βιβής Κοψιδά φώτισε την απέραντη ψυχή της Πολυδούρη προβάλλοντας όλες τις εκδοχές της, τις αδυναμίες και τις ιδιαίτερες ευαισθησίες της ηρωίδας, όπως και του μοιραίου, ουσιαστικού συντρόφου της  Κώστα Καρυωτάκη.

Μου παρέδωσε ένα έργο πολυδιάστατο, απέραντο και εκτεθειμένο στις ανθρώπινες ευαισθησίες, ρίχνοντας φως στη ζωή της ποιήτριας και στα γεγονότα της πολυτάραχης εποχής, χωρίς να χάνει τίποτα από την ευαίσθητη πλευρά της.

Ο ήχος του όπλου του Καρυωτάκη, έδωσε επίγειο τέλος στον συναρπαστικό έρωτα των δύο μαχητικών ανθρώπων, που ένωσαν τις σκέψεις τους και την απέραντη ευαισθησία τους γι’ αυτόν τον κόσμο. Πιστεύω πως άφησαν μια αρχή σ’ ένα νήμα για να ψάξουμε κάποτε την έξοδο από τον λαβύρινθο.

Ευχαριστώ τη Βιβή Κοψιδά που μου έδωσε την ευκαιρία να προσπαθήσω να βυθιστώ στην εσωτερική διαδρομή της σκέψης αυτής της σπουδαίας γυναίκας.

Πραγματικά η Πολυδούρη κλείνει τη ζωή της στέλνοντας το τελευταίο της μήνυμα στον Κώστα Καρυωτάκη λέγοντας: « Φύγαμε κι οι δυο για έναν άγνωστο κόσμο. Αλίμονο, όχι μαζί…»

Θα ήμουν άδικος να μην ευχαριστήσω τους συνεργάτες μου: τον Στέφανο Νικολαΐδη για την επιλογή της μουσικής, τον Στέφανο Κεραμιδά για τους φωτισμούς και την Όλγα Σχοινά για τα σκηνικά και τα κοστούμια, που εξυπηρέτησαν και φώτισαν το κείμενο και τις ιδέες μου.

Ιδιαίτερα θέλω να ευχαριστήσω τους ηθοποιούς  που ερμήνευσαν τους δύο ποιητές

Τη Φωτεινή Φιλοσόφου, που με το κύρος της ερμηνείας και την ευαισθησία της μετέφερε όλον το ψυχισμό της ηρωίδας. και τον Νίκο Γιάννακα, που ερμήνευσε το ρόλο του με λιτότητα, συνέπεια και ευαισθησία.

Γιάννης Νικολαΐδης  

Σημείωμα της συγγραφέως

«ΜΑΡΙΑ ΠΟΛΥΔΟΥΡΗ»

Δεν πρόκειται απλώς για μια θεατρική μετάπλαση της ζωής και της εποχής της Μαρίας Πολυδούρη, για την τραγική περιπέτεια του ανολοκλήρωτου έρωτα δύο μεγάλων ποιητών του μεσοπολέμου, της Μαρίας Πολυδούρη (1902-1930) και του Κώστα Καρυωτάκη (1896-1928). Δεν πρόκειται επίσης για μια μεταποιημένη, ελεύθερη σύλληψη, που προσφέρει το υλικό της ολιγόχρονης συνοδοιπορίας τους στη ζωή και στην ποίηση.

Ανήκουν και οι δύο στην ιστορία, μετέχουν και μορφοποιούν την ιστορία, και πλήττονται απ’αυτήν. Ζουν την εποχή τους και κρίνουν αμείλικτα  την κοινωνία τους, εκτοξεύουν τη σκέψη τους στην αναπηρία και την ανεπάρκεια αυτής της κοινωνίας να συνομιλήσει με το ποιητικό τους όραμα για τον κόσμο. Σπαράγματα του λόγου τους-ποιητικού και εξομολογητικού- και της πράξης τους, μελαγχολικά αγωνιστικής και απελπισμένα ηρωικής, μέσα στην παρακμιακή ατμόσφαιρα των decadents, αναφαίνουν την αξιοπρέπεια και την τιμιότητα του αγωνιστή ποιητή, που επωμίζεται για λογαριασμό όλων το βάρος της ιστορίας. Γιατί η ποίηση είναι ο άνθρωπος στρατευμένος στην αλήθεια.

Στο έργο «ΜΑΡΙΑ ΠΟΛΥΔΟΥΡΗ» ακριβώς την ουσία και το περιεχόμενο αυτής της αλήθειας θέλησα να διασώσω. Δεν ήταν μέσα στις προθέσεις μου να δημιουργήσω μιαν άλλη, ευρηματική ίσως, πλασματική «ιστορία» με αφορμή μόνο τη δική τους. Έδωσα ρόλο πρωταγωνιστή στη Μαρία αυτή τη φορά. Και τον άξιζε, τον δικαιούνταν η απίστευτη δύναμή της να ενθουσιάζεται και να υποφέρει. Ν’αγαπά και να απορρίπτει. Να ψηλώνει την αλήθεια της μέχρι ν’ακουστεί. Και να ταπεινώνει το ψέμα μέχρι να το αφανίσει. Να είναι ώριμη μέσα στη μοναδική παιδικότητά της. Να είναι επαναστατημένη κι αγωνιστική και μέσα στην επίθεση της αρρώστιας της. Να είναι παράφορα δοτική και παράφορα συγκρατημένη. Να πορεύεται τολμηρά προς τη ζωή και να κυριεύεται άθελά της απ’το θάνατοθύμα πικρών καταστάσεων και αντίξοων διαπλοκών τους.

Αυτούς τους εσωτερικούς κραδασμούς της σκέψης και της ψυχής της, τις ψυχικές και συναισθηματικές της μεταπτώσεις ήθελα προπάντων να χαρτογραφήσω, στα σημεία που τέμνονται με πρόσωπα και καταστάσεις της ζωής της, της μοίρας της. Έτσι, μια σπαρακτική γεωγραφία ψυχικών «γεγονότων», που συναντώνται με γεγονότα-σταθμούς της ζωής της (κι αυτά με γεγονότα της ιστορίας)-αυτό είναι τελικά το έργο «ΜΑΡΙΑ ΠΟΛΥΔΟΥΡΗ».

Ένα πυκνό ελεγείο, γραμμένο με την αυθεντική φωνή της ηρωίδας, με θραύσματα από δικά της κείμενα και αισθαντικές εξομολογήσεις σ’επιστολές και στα ημερολόγιά της, καθώς η ίδια ήξερε να πράττει την ομορφιά, να μεταμορφώνει την ποίηση σε ηθική, υπερβαίνοντας με τόλμη ό,τι η εποχή της ήταν ανάπηρη να δεχτεί και να κατανοήσει. Γι’αυτό η Μαρία Πολυδούρη έμεινε ακίνητη μέσα στο κάδρο της αδούλωτης εφηβείας της. Κι ήταν αυτό το διαρκέστερο και γνησιότερο ποίημά της.

Πιστεύω πως το έργο αυτό -με την εμπνευσμένη κι έντιμη σκηνοθετική δουλειά του Γιάννη Νικολαΐδη, τη μοναδική ερμηνεία της Φωτεινής Φιλοσόφου και την αυστηρή, δωρική ερμηνεία του Νίκου Γιάννακα, καθώς και με τη συμβολή των άλλων σημαντικών συντελεστών της παράστασης -, θα δώσει το ήθος και την ουσία της υπέρτατης τιμιότητας που εκπροσωπούν οι πρωταγωνιστές του.

Βιβή Κοψιδά-Βρεττού